طبق گفته گروهی از دیرینه شناسان چینی و آمریکایی که در صحرای گوبی در غرب مغولستان داخلی حفاری کردند، گله ای از دایناسورهای جوان پرنده مانند حدود 90 میلیون سال پیش در حاشیه گل آلود یک دریاچه مردند.
مرگ ناگهانی گله در تله گلی تصویری نادر از رفتار اجتماعی ارائه می دهد. این گله که تماماً از جوجه‌های یک گونه دایناسور اورنیتومید (Sinornithomimus dongi) تشکیل شده است، نشان می‌دهد که افراد نابالغ زمانی که بزرگسالان مشغول لانه‌سازی یا جوجه‌دهی بودند، به حال خود رها می‌شوند.
پل سرنو، استاد دانشگاه شیکاگو و نشنال جئوگرافیک اکسپلورر در رزیدنس، می‌گوید: «هیچ بالغ یا جوجه‌زایی وجود نداشت».تان لین، از وزارت زمین و منابع مغولستان داخلی، گفت: "این جوانان به تنهایی در اطراف پرسه می زدند".
در یک جفت اسکلت نفیس، که برای نمایش در آزمایشگاه Sereno آماده شده و در اواخر فوریه به چین منتقل شد، سنگ معده و آخرین وعده‌های غذایی حیوان حفظ می‌شود.
Sereno، Tan و Zhao Xijin، استاد آکادمی علوم چین، اکتشاف سال 2001 را رهبری کردند که فسیل‌ها را یافت. اعضای تیم همچنین شامل دیوید واریکیو از دانشگاه ایالتی مونتانا (MSU)، جفری ویلسون از دانشگاه میشیگان و گابریل لیون از پروژه اکتشاف بودند.
Varricchio، استادیار دیرینه شناسی در MSU، گفت: «پیدا کردن یک گله در بین حیوانات زنده بسیار نادر است. او گفت: «بهترین نمونه‌ها مربوط به پستانداران سم هستند، مانند بوفالوهای آبی در استرالیا یا اسب‌های وحشی در غرب آمریکا.
اولین استخوان های گله دایناسورها توسط یک زمین شناس چینی در سال 1978 در پایه یک تپه کوچک در منطقه متروک و بادگیر صحرای گوبی مشاهده شد.حدود 20 سال بعد، یک تیم چینی-ژاپنی اولین اسکلت ها را حفاری کردند و دایناسور را Sinornithomimus ("مقلد پرنده چینی") نامیدند.
سپسSereno و همکارانش یک معدن وسیع معدنی را باز کردند که یکی پس از دیگری اسکلت ها را در اعماق تپه دنبال می کردند. در مجموع، بیش از 25 نفر از محل حفاری شدند. سن آنها از یک تا هفت سال است که توسط حلقه‌های رشد سالانه در استخوان‌هایشان مشخص می‌شود.
تیم به دقت موقعیت تمام استخوان ها و جزئیات لایه های سنگ را ثبت کردند تا تلاش کنند بفهمند چگونه بسیاری از حیوانات از یک گونه در یک مکان تلف شدند. اسکلت‌ها حفظ نفیس مشابهی را نشان دادند و بیشتر در جهت یکسانی قرار داشتند، که نشان می‌دهد با هم و در یک فاصله کوتاه مرده‌اند.
جزئیات شواهد کلیدی از یک تراژدی باستانی را ارائه کرد. دو تا از اسکلت ها یکی درست روی دیگری افتاد. اگرچه بیشتر اسکلت های آنها روی یک صفحه افقی صاف قرار داشت، پاهای عقب آنها عمیقاً در گل و لای زیرین گیر کرده بود.فقط استخوان‌های لگن آنها گم شده بود، که احتمالاً کار دست یک لاشخور بود که مدت کوتاهی پس از مرگ حیوانات روی گوشتی‌ترین قسمت بدن کار می‌کرد.
"سرنو گفت:"این حیوانات با مرگ آهسته در یک تله گلی مردند، بال زدن آنها فقط برای جذب یک لاشخور یا شکارچی در آن نزدیکی عمل می کند." معمولاً هوازدگی، جمع‌آوری یا انتقال استخوان تمام شواهد مستقیم علت مرگ را برای مدت طولانی پاک کرده است. این سایت برخی از بهترین شواهد تا به امروز را در مورد علت مرگ یک دایناسور ارائه می دهد.
عوارض فرو رفتن در گل و لای اطراف اسکلت ها تلاش ناموفق آنها برای فرار را ثبت کرد. واریکیو گفت که از آنچه حفاری فاش کرد هم هیجان زده و هم ناراحت است. او گفت: "من غمگین بودم زیرا می دانستم حیوانات چگونه از بین رفته اند. این احساس عجیبی بود و تنها باری که در حفاری چنین احساسی داشتم."
علاوه بر ترکیب و رفتار گله، این سایت همچنین دانش دایره المعارفی را در مورد کوچکترین استخوان های جمجمه و اسکلت نیز ارائه می دهد.سرنو گفت: «ما حتی اندازه کره چشم آن را می دانیم. "سینورنیتومیموس قرار است به یکی از شناخته شده ترین دایناسورها در جهان تبدیل شود."
این کار توسط انجمن نشنال جئوگرافیک و بنیاد دیوید و لوسیل پاکارد حمایت مالی شد.
